Ba Hiệp định thương mại tự do quan trọng mà Việt Nam cần nắm rõ là Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – EU (EVFTA) và Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP). Ratraco Solutions chúng tôi sẽ chia sẻ nội dung chi tiết về Top 3 Hiệp Định Free Trade Agreement (FTA) mà Việt Nam cần nắm rõ ngay sau đây.
Hiệp định thương mại tự do (FTA) là gì?
Hiệp định thương mại tự do (FTA – Free Trade Agreement) là hiệp ước giữa hai hay nhiều quốc gia trong đó các quốc gia thỏa thuận về các nghĩa vụ nhất định tác động đến thương mại hàng hóa và dịch vụ cũng như các biện pháp bảo vệ nhà đầu tư, quyền sở hữu trí tuệ, và các lĩnh vực khác. Nói một cách dễ hiểu, FTA là một thỏa thuận giữa hai hoặc nhiều thành viên nhằm loại bỏ các rào cản về thuế quan và phi thuế quan giữa các thành viên với nhau.
Thành viên của các FTA có thể là các quốc gia (Việt nam, Trung Quốc, Hoa Kỳ…) hoặc các khu vực thuế quan độc lập (Liên minh châu Âu, Hồng Kông Trung Quốc,…). Do đó, các FTA có thể là song phương (02 thành viên) hoặc đa phương/khu vực (nhiều hơn 02 thành viên).
Nội dung chính của Free Trade Agreement (FTA)
Các nội dung chính có trong 1 FTA mà Đơn vị vận chuyển container Ratraco Solutions ghi nhận được:
Các quy định về cắt giảm hàng rào thuế quan và phi thuế quan
Mỗi quốc gia tham gia ký thỏa thuận FTA phải cam kết cắt giảm, xóa bỏ hàng rào thuế quan. Đồng thời, cho phép các hàng hóa dịch vụ giữa các nước thành viên được xuất nhập khẩu.
Quy định về thời gian cắt giảm thuế xuất nhập khẩu
Các Hiệp định thương mại tự do phải có phần mục nội dung quy định rõ ràng về khoảng thời gian hay lộ trình áp dụng cắt giảm thuế. FTA thường có thời gian kéo dài dưới 10 năm.
Quy định danh mục mặt hàng được đưa vào cắt giảm thuế quan
Loại hàng hóa dịch vụ được đưa vào ký kết trong Free Trade Agreement sẽ phụ thuộc vào kết quả của hoạt động đàm phán. Có một số loại thuế nhạy cảm sẽ cắt giảm chậm hơn hoặc không được cắt giảm.
Quy định về quy tắc xuất xứ
Mỗi loại hàng hóa dịch vụ khác nhau sẽ có những quy định về việc mức cắt giảm thuế khác nhau. Các mặt hàng được sản xuất ở các nước tham gia vào thỏa thuận Free Trade Area sẽ được nhận ưu đãi lớn hơn những mặt hàng sản xuất ở các nước khác.
Top 3 Hiệp định Thương mại tự do (FTA) Việt Nam cần nắm rõ
Việt Nam hiện đã ký kết và tham gia nhiều Hiệp Định Thương Mại Tự Do (FTA). Trong đó, ba Hiệp định Free Trade Agreement (hay Free Trade Area) quan trọng, có tác động lớn nhất đến nền kinh tế Việt Nam là:
Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – EU (EVFTA)
Hiệp định EVFTA với nội dung, thị trường và ý nghĩa sau:
- Thị trường: Liên minh Châu Âu (EU), một thị trường lớn và giàu tiềm năng với 27 quốc gia thành viên;
- Nội dung: EVFTA là một trong những FTA có mức độ cam kết cao nhất của Việt Nam, với việc gần như xóa bỏ 99% dòng thuế quan giữa hai bên;
- Ý nghĩa: Tạo lợi thế cạnh tranh đáng kể cho các sản phẩm xuất khẩu chủ lực của Việt Nam như dệt may, da giày, thủy sản, đồ gỗ khi thâm nhập vào thị trường EU. Đồng thời, EVFTA cũng thúc đẩy cải cách về luật pháp và môi trường kinh doanh để phù hợp với các tiêu chuẩn quốc tế.
Hiệp định đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP)
Hiệp định CPTPP với nội dung, thị trường và ý nghĩa sau:
- Thị trường: Gồm 11 nền kinh tế lớn, trong đó có nhiều đối tác quan trọng của Việt Nam như Nhật Bản, Canada, Úc, New Zealand;
- Nội dung: CPTPP được coi là một “FTA thế hệ mới” với phạm vi cam kết rộng, không chỉ về thương mại hàng hóa mà còn cả dịch vụ, đầu tư, lao động, môi trường, mua sắm công và sở hữu trí tuệ;
- Ý nghĩa: Mở ra cơ hội lớn cho hàng hóa Việt Nam tiếp cận các thị trường khó tính, thúc đẩy cải cách thể chế và môi trường kinh doanh trong nước, thu hút đầu tư nước ngoài.
Hiệp định đối tác kinh tế toàn diện Khu vực (RCEP)
Hiệp định RCEP với nội dung, thị trường và ý nghĩa sau:
- Thị trường: Gồm 10 quốc gia ASEAN và 5 đối tác là Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Úc và New Zealand. Đây là khu vực thương mại tự do lớn nhất thế giới.
- Nội dung: Tuy phạm vi cam kết không sâu rộng như CPTPP hay EVFTA, nhưng RCEP lại có ý nghĩa lớn về mặt quy mô thị trường và chuỗi cung ứng khu vực. Hiệp định này tập trung vào việc hài hòa các quy tắc xuất xứ, đơn giản hóa thủ tục hải quan và thúc đẩy thương mại điện tử.
- Ý nghĩa: Giúp Việt Nam củng cố vị thế trong chuỗi cung ứng khu vực, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp tiếp cận các thị trường lớn trong châu Á – Thái Bình Dương.
Kiến thức khác cần biết về FTA thế hệ mới
Kiến thức cần biết về Hiệp Định Thương Mại Tự Do Free Trade Agreement thế hệ mới:
FTA thế hệ mới là gì?
“FTA thế hệ mới” là thuật ngữ mang tính tương đối, sử dụng để nói về các FTA có phạm vi toàn diện, vượt ra ngoài khuôn khổ tự do hóa thương mại hàng hóa như: FTA Việt Nam – EU (EVFTA); Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP); Hiệp định Đối tác thương mại và đầu tư xuyên Đại Tây Dương (T-TIP); các Hiệp định thành lập EU; FTA Bắc Mỹ (NAFTA); Thị trường chung Nam Mỹ (MERCOSUR); các FTA ASEAN+1; FTA Australia – Hoa Kỳ (AUSFTA)…
Khác biệt giữa FTA truyền thống và FTA thế hệ mới
Sự khác biệt giữa FTA truyền thống và FTA thế hệ mới:
- Các FTA thế hệ mới gồm các nội dung “phi thương mại”. Các nội dung này trước đây do lo ngại sẽ dựng nên các rào cản thương mại nên từng bị đưa ra khỏi các vòng đàm phán WTO. Song trong bối cảnh mới lại được quan tâm bởi nó có ảnh hưởng ngày càng lớn đến vấn đề thương mại của các quốc gia. Các vấn đề “phi thương mại” như lao động, phát triển bền vững, môi trường, quản trị tốt,…;
- FTA thế hệ mới gồm nhiều nội dung mới hơn FTA truyền thống như mua sắm công, đầu tư, cạnh tranh, khuyến khích doanh nghiệp vừa và nhỏ, Thương mại điện tử,…;
- FTA thế hệ mới xử lý sâu sắc hơn FTA truyền thống về vấn đề quyền sở hữu trí tuệ, thương mại dịch vụ, thương mại hàng hóa, các quy tắc xuất xứ,…như so với các Hiệp định WTO và các FTA truyền thống, thì FTA thế hệ mới có mức độ cam kết rộng và sâu sắc hơn, có thể cam kết cắt giảm thuế gần như là về 0% với hầu hết các hàng hóa và dịch vụ mà không có loại trừ.
Free Trade Agreement với Top 3 Hiệp Định Thương Mại Tự Do cần nắm rõ đã được liệt kê ở trên. Có thể nói, các Hiệp định FTA mà Việt Nam đã ký kết tạo thuận lợi cho việc thu hút đầu tư vào Việt Nam, tạo cơ hội và thúc đẩy hợp tác thương mại lại cho Việt Nam cơ hội tiếp cận nhiều thị trường khổng lồ. Nếu thấy thông tin từ bài viết này thực sự hữu ích, hãy chia sẻ cùng Ratraco Solutions để nhiều tư nhân, doanh nghiệp XNK cùng hiểu rõ hơn nhé!
