Trong lĩnh vực thương mại quốc tế và an ninh quốc gia, Dual-use goods là khái niệm khá quan trọng. Nó gồm những loại hàng công nghệ, dịch vụ, vật tư, trang thiết bị kỹ thuật,…Hãy cùng Ratraco Solutions khám phá xem thuật ngữ Dual-use goods là gì? Dual-use goods quy định gì? Tầm quan trọng của việc tuân thủ các quy định về Dual-use goods đối với doanh nghiệp là gì?,…ngay sau đây.
Dual-use goods là gì? Ví dụ minh họa?
Ratraco sẽ giải đáp Dual-use goods là gì kèm ví dụ về loại hàng này dưới đây:
Dual-use goods là gì?
Dual-use goods (hàng hóa lưỡng dụng) là các mặt hàng, phần mềm và công nghệ có thể được sử dụng cho mục đích dân sự và quân sự, hoặc liên quan đến phát triển, sản xuất, xử lý, vận hành, bảo trì, lưu trữ, phát hiện, nhận dạng hoặc phát tán vũ khí hủy diệt hàng loạt hay phương tiện vận chuyển của chúng.
Ví dụ hàng lưỡng dụng Dual-use goods
Một vài ví dụ về hàng hóa lưỡng dụng Dual-use goods:
- Máy bay không người lái (drone): Drone thương mại dùng để chụp ảnh hoặc khảo sát nông nghiệp có thể được cải tiến để phục vụ mục đích giám sát hoặc trinh sát quân sự.
- Thiết bị điện tử: Vi mạch, máy tính hiệu suất cao có thể được sử dụng trong cả các sản phẩm tiêu dùng và các hệ thống quân sự tiên tiến.
- Hóa chất: Một số loại hóa chất dùng trong nông nghiệp hoặc dược phẩm cũng có thể là tiền chất để sản xuất vũ khí hóa học.
Dual-use goods được quy định như thế nào?
Quy định của Dual-use goods là gì? Tại Việt Nam, việc quản lý hàng hóa lưỡng dụng được thực hiện thông qua hệ thống văn bản pháp luật, chủ yếu dựa trên Luật Quản lý ngoại thương và các nghị định hướng dẫn thi hành.
Những điểm chính trong quy định về hàng Dual-use goods cần biết:
Về các nguyên tắc chung
- Minh bạch: Các quy định và quy trình phải được công khai, minh bạch.
- Tuân thủ quốc tế: Việt Nam cũng tuân thủ các cam kết và điều ước quốc tế về kiểm soát phổ biến vũ khí mà Việt Nam là thành viên.
- Phòng ngừa: Các quy định được xây dựng theo hướng phòng ngừa, giảm thiểu rủi ro, không cản trở hoạt động thương mại hợp pháp.
Về danh mục hàng lưỡng dụng
Các Bộ, cơ quan ngang Bộ được phân công chịu trách nhiệm xây dựng và ban hành Danh mục hàng hóa lưỡng dụng thuộc lĩnh vực quản lý:
- Bộ Khoa học và Công nghệ: Quản lý các mặt hàng liên quan đến hạt nhân và vật liệu đặc biệt; vật liệu điện tử; điện tử; máy vi tính; viễn thông, cảm biến và laser.
- Bộ Xây dựng: Quản lý các lĩnh vực hàng không, hàng hải, hàng không vũ trụ.
- Bộ Y tế: Quản lý vật phẩm sinh hóa.
- Bộ Công Thương: Quản lý các mặt hàng kim loại, hóa chất và các loại hàng hóa khác.
Về kiểm soát hoạt động ngoại thương
- Xuất khẩu, tạm nhập tái xuất, chuyển khẩu, quá cảnh, trung chuyển: Thương nhân thực hiện các hoạt động này đối với hàng hóa lưỡng dụng phải có giấy phép của cơ quan có thẩm quyền.
- Hồ sơ hải quan: Ngoài các hồ sơ hải quan thông thường, thương nhân thường phải bổ sung Bản cam kết về việc hàng hóa không được sử dụng cho mục đích sản xuất vũ khí hủy diệt hàng loạt (bản chính).
- Quy trình xác nhận khai báo: Các Bộ, cơ quan ngang Bộ có thẩm quyền sẽ xác nhận khai báo hàng hóa lưỡng dụng trên Cổng Thông tin một cửa quốc gia, có giá trị pháp lý để làm thủ tục hải quan.
Về vấn đề cấp phép
- Giấy phép theo lô hàng: Có hiệu lực trong một thời gian nhất định (như 03 tháng) kể từ ngày ký.
- Giấy phép theo thời hạn: Có hiệu lực dài hơn (như 12 tháng), không giới hạn số lượng nhưng thường cấp cho thương nhân được xác nhận tham gia Chương trình tuân thủ nội bộ.
Về thẩm quyền của các Bộ, ngành liên quan
- Bộ Công Thương: Chủ trì xây dựng danh mục, cấp phép, theo dõi tuân thủ và tuyên truyền về hàng hóa lưỡng dụng.
- Các Bộ chuyên ngành (Khoa học và Công nghệ, Y tế, Xây dựng): Quản lý danh mục và cấp phép hàng hóa lưỡng dụng thuộc lĩnh vực của mình.
- Bộ Quốc phòng, Bộ Công an, Bộ Tài chính, Bộ Ngoại giao: Phối hợp chặt chẽ trong việc kiểm soát, theo dõi và trao đổi thông tin liên quan đến hàng hóa lưỡng dụng.
- Ngân hàng Nhà nước Việt Nam: Kiểm soát tài chính và ngăn chặn tài trợ cho vũ khí hủy diệt hàng loạt.
- Bộ Ngoại giao: Thực hiện các trao đổi quốc tế về hàng lưỡng dụng thuộc đối tượng kiểm soát.
- Bộ Quốc phòng: Xây dựng danh sách các tổ chức/cá nhân có liên quan đến việc phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt.
Về chương trình tuân thủ nội bộ (ICP – Internal Compliance Program)
Các doanh nghiệp tham gia hoạt động kinh doanh hàng hóa lưỡng dụng được khuyến khích xây dựng và thực hiện Chương trình tuân thủ nội bộ. Chương trình này giúp doanh nghiệp đảm bảo kiểm soát thương mại chiến lược theo quy định pháp luật.
Sau một thời gian thực hiện và được Bộ Công Thương xác nhận tuân thủ, doanh nghiệp có thể được xem xét cấp Giấy phép với thời hạn dài hơn, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động kinh doanh.
Tầm quan trọng của việc tuân thủ quy định về hàng Dual-use goods với doanh nghiệp
Vậy, tầm quan trọng của việc doanh nghiệp tuân thủ tốt quy định về hàng hóa lưỡng dụng Dual-use goods là gì?
Với các doanh nghiệp tham gia vào chuỗi cung ứng hoặc sản xuất các mặt hàng có tiềm năng lưỡng dụng, việc tuân thủ các quy định rất quan trọng và mang lại nhiều lợi ích:
Quản lý rủi ro hiệu quả
Tuân thủ không chỉ là việc làm theo luật mà còn là một phần của quản lý rủi ro. Doanh nghiệp chủ động xác định, giảm thiểu các rủi ro liên quan đến việc sản phẩm có thể bị lạm dụng.
Tránh các hình phạt nghiêm khắc
Vi phạm quy định về hàng hóa lưỡng dụng có thể dẫn đến các án phạt rất nặng, bao gồm phạt tiền lớn, thu hồi giấy phép kinh doanh, thậm chí là truy tố hình sự đối với cá nhân.
Duy trì uy tín và danh tiếng
Việc bị phát hiện vi phạm có thể gây tổn hại nghiêm trọng đến uy tín và danh tiếng của doanh nghiệp trên thị trường quốc tế, ảnh hưởng đến mối quan hệ với đối tác và khách hàng.
Đảm bảo hoạt động kinh doanh liên tục
Tuân thủ giúp doanh nghiệp tránh được các rắc rối pháp lý, gián đoạn hoạt động xuất nhập khẩu, từ đó đảm bảo chuỗi cung ứng ổn định và hoạt động kinh doanh thông suốt.
Tiếp cận thị trường quốc tế
Nhiều quốc gia yêu cầu các đối tác kinh doanh phải có hồ sơ tuân thủ tốt về kiểm soát xuất khẩu trước khi thiết lập quan hệ. Việc có một chương trình tuân thủ nội bộ (ICP) vững chắc sẽ giúp doanh nghiệp dễ dàng hơn khi giao dịch trên thị trường toàn cầu.
Dual-use goods là gì đã được giải đáp một cách ngắn gọn, súc tích và dễ hiểu nhất cho các doanh nghiệp đang tham gia vào chuỗi cung ứng hàng hóa lưỡng dụng có thể tham khảo, cập nhật mới về các quy định về loại hàng này tại Việt Nam. Hi vọng kiến thức nhận lại từ bài viết này của RatracoSolutions Logistics thực sự hữu ích đối với ngành nghề, công việc của bạn.
