Trong bài viết này, RatracoSolutions Logistics sẽ tổng hợp kiến thức từ nhiều nguồn đáng tin cậy để chỉ ra những ưu và nhược điểm của Việt Nam trong ngành logistics, cùng với đó là nêu bật thực trạng ngành logistics tại Việt Nam để các Doanh nghiệp có cái nhìn tổng quan, chân thực nhất tình hình hiện tại của ngành mà dự trù trước mọi tình huống có thể xảy ra trong quá trình thực hiện.
Tổng quan thực trạng ngành Logistics tại Việt Nam hiện nay
Việt Nam đang là quốc gia đứng đầu trong các nước ASEAN về số lượng doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ logistics được Cơ quan Quản lý hoạt động hàng hải của Mỹ (FMC) cấp phép. Sự phát triển của ngành dịch vụ logistics tại Việt Nam hiện có nhiều thuận lợi, thị trường có vị trí chiến lược trong khu vực châu Á như sự tăng trưởng của tiêu dùng địa phương và xu hướng toàn cầu của thương mại điện tử phát triển. Tuy vậy, ngành dịch vụ logistics Việt Nam vẫn đang tồn tại một số hạn chế, cần phải có những giải pháp đồng bộ và phù hợp để phát triển ngành dịch vụ quan trọng này.
Hiện nay, Việt Nam được đánh giá có nhiều cơ hội để thúc đẩy phát triển ngành dịch vụ logistics. Cụ thể, với 3.260km bờ biển và hơn 1 triệu km2 là biển Việt Nam có vị trí địa lý và giao thông hàng hải khá thuận lợi. Ngành vận tải logistics ở Việt Nam có tiềm năng và cơ hội tăng trưởng. Tuy nhiên, trong tình hình chung của ngành logistics toàn cầu, ngành Logistics tại Việt Nam cũng phải đối mặt với nhiều thử thách.
Bên cạnh những khó khăn liên quan đến đứt gãy chuỗi cung ứng toàn cầu, các doanh nghiệp logistics trong nước cũng gặp phải các vấn đề như chi phí logistics còn cao so với các nước trong khu vực, hạ tầng giao thông chậm phát triển, chưa tương xứng với lợi thế địa lý, hệ thống pháp lý chưa đồng bộ và nhất quán, mức độ ứng dụng công nghệ còn thấp và nguồn nhân lực chất lượng cao còn thiếu.
Tham gia khảo sát gần đây của Công ty cổ phần Báo cáo Đánh giá Việt Nam (Vietnam Report), khoảng 2/3 doanh nghiệp cho biết việc hàng hóa bị lưu kho, lưu cảng, chờ thông quan nhiều ngày do kiểm soát biên giới, hạn chế thương mại tới các nước có vùng dịch,…đã gây ra nhiều khó khăn. Thêm nữa, sự đứt gãy chuỗi cung ứng nguyên vật liệu sản xuất dẫn đến thiếu hụt hàng hóa nên lượng đơn hàng của trên 53% số doanh nghiệp đã giảm sút đáng kể.
Tuy nhiên nước ta vẫn duy trì được hoạt động xuất nhập khẩu tương đối ổn định. Theo số liệu từ Cục Hàng hải, trong 11 tháng năm 2021, tổng khối lượng hàng hóa thông qua cảng biển Việt Nam ước đạt 647 triệu tấn, tăng 2% so với cùng kỳ năm 2020. Kết quả khảo sát doanh nghiệp ngành logistics do Vietnam Report thực hiện trong tháng 11/2021 cho thấy, 80% số DN đạt được tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận trong năm nay so với năm 2020.
Đây là những dấu hiệu đáng mừng cho thấy tiềm năng tăng trưởng của ngành Logistics Việt Nam. Cũng theo ông Đào Trọng Khoa, Phó Chủ tịch Thường trực Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ Logistics Việt Nam (VLA), khó khăn từ đại dịch cũng tạo ra những cơ hội cho doanh nghiệp trong ngành logistics.
Cụ thể, vận tải biển gặp trở ngại khiến Dịch vụ logistics vận tải hàng không và đường sắt được hưởng lợi từ nguồn hàng đường biển chuyển sang. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp đã đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ mới và đổi mới mô hình hoạt động với điểm sáng của hoạt động dịch vụ logistics bằng đường không.
=> Đại dịch Covid-19 chính là “phép thử” giúp ngành Logistics toàn cầu nói chung và Việt Nam nói riêng nhận ra những hạn chế đã tồn tại trong một thời gian dài, từ đó tìm ra giải pháp đến khôi phục chuỗi cung ứng và phát triển bền vững.
Đánh giá ưu điểm và nhược điểm của Việt Nam trong ngành Logistics
Tại Việt Nam, thời gian qua, ngành công nghiệp logistics đã phát triển mạnh mẽ nhờ sự tăng trưởng của Thương mại điện tử. Báo cáo Thương mại điện tử Việt Nam năm 2023 do Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số công bố cho thấy, doanh thu thương mại điện tử bán lẻ tại Việt Nam năm 2022 đạt 16,4 tỷ USD, chiếm 7,5% tổng doanh thu bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng của cả nước. Ước tính, doanh thu thương mại điện tử Việt Nam trong năm 2023 sẽ đạt 20,5 tỷ USD, chiếm khoảng 8% so với tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng cả nước.
Đơn vị vận chuyển hàng bằng container Ratraco Solutions đã tổng hợp thông tin cần biết làm rõ ưu và nhược điểm của Việt Nam trong ngành logistics:
Ưu điểm của Việt Nam trong ngành Logistics
Điểm mạnh của logistics tại Việt Nam phải kể đến như:
- Cơ sở hạ tầng phát triển: Việc đầu tư vào cơ sở hạ tầng vận tải và kho bãi là một trong những yếu tố quan trọng để phát triển ngành logistics. Tại Việt Nam, các cơ sở hạ tầng này đang được nâng cấp và phát triển mạnh mẽ để đáp ứng nhu cầu vận chuyển hàng hóa ngày càng tăng.
- Đội ngũ lao động có trình độ cao: Trong những năm gần đây, ngành logistics tại Việt Nam đã được đầu tư nhiều hơn vào đào tạo và phát triển đội ngũ nhân viên, tạo ra một lực lượng lao động chất lượng cao, có kỹ năng và kinh nghiệm trong lĩnh vực logistics. Điều này giúp tăng tính chuyên nghiệp, cải thiện chất lượng dịch vụ của ngành.
- Vị trí địa lý đắc địa: Việt Nam có thể dễ dàng kết nối với các quốc gia trong khu vực và trên thế giới nhờ vị trí nằm ở trung tâm khu vực Đông Nam Á. Điều này cũng tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động logistics như vận chuyển hàng hóa, đường biển, hàng không và đường bộ.
Nhược điểm của Việt Nam trong ngành Logistics
Những điểm yếu của logistics tại Việt Nam được chỉ ra như:
- Chi phí cao: Việc đầu tư vào cơ sở hạ tầng vận tải và kho bãi là một chi phí lớn, dẫn đến giá thành vận chuyển cao. Ngoài ra, các chi phí phát sinh khác như phí hải quan, bảo hiểm, tiền thuế cũng ảnh hưởng đến chi phí của các hoạt động logistics tại Việt Nam;
- Cạnh tranh khốc liệt: Với sự phát triển của ngành logistics tại Việt Nam, cạnh tranh trong lĩnh vực này càng trở nên khốc liệt hơn. Doanh nghiệp logistics cần phải cạnh tranh với nhau về chất lượng dịch vụ, giá cả và tốc độ vận chuyển để giành được thị phần. Điều này đòi hỏi các doanh nghiệp phải có sự đầu tư về công nghệ, quản lý và đào tạo nhân viên để nâng cao hiệu quả và chất lượng dịch vụ.
- Thủ tục hải quan phức tạp: Việc thực hiện các thủ tục hải quan là một phần quan trọng trong hoạt động logistics nhưng tại Việt Nam, thủ tục hải quan vẫn còn phức tạp và mất nhiều thời gian. Ngoài việc đối mặt với quy trình thủ tục phức tạp, các doanh nghiệp logistics còn phải đối mặt với vấn đề khó khăn trong việc nắm bắt chính sách, quy định hải quan mới nhất, đặc biệt là với những đối tác nước ngoài. Điều này có thể gây ra sự chậm trễ trong hoạt động logistics, tăng chi phí và ảnh hưởng đến chất lượng dịch vụ.
- Thiếu sự phối hợp giữa các bộ, ngành: Việc phát triển ngành logistics tại Việt Nam hiện đang gặp phải nhiều khó khăn do thiếu sự phối hợp giữa các bộ, ngành trong việc quản lý và phát triển. Sự phối hợp này cần được cải thiện để tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp hoạt động trong ngành logistics, giúp họ tối đa hóa tiềm năng phát triển và giảm thiểu rủi ro.
=> Tóm lại, ngành Logistics tại Việt Nam đang phát triển với tốc độ nhanh và đa dạng hóa các loại hình dịch vụ nhưng vẫn còn tồn tại nhiều thách thức, khó khăn.
>>Xem thêm: Logistics and Supply chain management là gì?
Cơ hội và thách thức cho ngành logistics Việt Nam
Cơ hội cho ngành Logistics tại Việt Nam
Năm cơ hội phát triển đổi mới sáng tạo ngành logistics Việt Nam, đó là:
- Cải thiện hạ tầng vận tải: Chính phủ Việt Nam đã cam kết đầu tư mạnh mẽ vào hạ tầng vận tải, bao gồm cả cơ sở hạ tầng đường bộ, đường sắt và cảng biển. Điều này tạo ra cơ hội để áp dụng công nghệ tiên tiến và quy trình đổi mới sáng tạo trong quản lý và vận hành hệ thống logistics.
- Sự gia tăng của chuỗi cung ứng toàn cầu: Doanh nghiệp logistics đang có cơ hội để nâng cao hiệu quả và tối ưu hóa quy trình vận chuyển/phân phối hàng hóa trên phạm vi quốc tế.
- Sự phát triển của thương mại điện tử: Sự phát triển nhanh chóng của thương mại điện tử tạo ra cơ hội cho các doanh nghiệp logistics áp dụng đổi mới sáng tạo trong xử lý, vận chuyển và giao hàng.
- Nhu cầu về dịch vụ logistics chuyên nghiệp: Với sự phát triển của nền kinh tế và thương mại, nhu cầu về dịch vụ logistics chuyên nghiệp ngày càng tăng. Điều này mở ra cơ hội cho các DN logistics cung cấp các giải pháp đổi mới sáng tạo, từ dịch vụ vận chuyển, lưu trữ đến quản lý chuỗi cung ứng.
- Ứng dụng công nghệ mới: Công nghệ ngày càng tiến bộ, bao gồm trí tuệ nhân tạo, blockchain, IoT và trực tuyến. Sự phát triển của các công nghệ này tạo ra cơ hội để tăng cường đổi mới sáng tạo trong ngành logistics, từ quản lý kho hàng đến theo dõi và quản lý chuỗi cung ứng.
Thách thức đặt ra cho ngành logistics tại Việt Nam
Song song với cơ hội là những thách thức để phát triển đổi mới sáng tạo trong ngành thời gian tới tại Việt Nam:
- Hạn chế về nhân lực và đào tạo: Ngành logistics đòi hỏi nhân lực có kiến thức chuyên môn và kỹ năng đáp ứng các yêu cầu phức tạp. Tuy nhiên, tình trạng thiếu hụt nhân lực chất lượng và khó khăn trong việc đào tạo nguồn nhân lực là một thách thức lớn. Các doanh nghiệp cần đầu tư vào việc đào tạo và thu hút nhân tài có kiến thức và kỹ năng mới để thúc đẩy đổi mới sáng tạo.
- Quản lý chuỗi cung ứng phức tạp: Ngành logistics đối mặt với quản lý chuỗi cung ứng phức tạp, bao gồm việc đảm bảo đủ nguồn cung, giảm thiểu lãng phí và tối ưu hóa quy trình vận chuyển. Quản lý chuỗi cung ứng hiệu quả đòi hỏi sự đổi mới trong cách tiếp cận và quản lý quy trình.
- Chi phí đầu tư công nghệ: Để áp dụng đổi mới sáng tạo trong logistics, các doanh nghiệp cần đầu tư vào công nghệ tiên tiến như hệ thống quản lý kho, quản lý chuỗi cung ứng và giải pháp theo dõi vận chuyển. Tuy nhiên, chi phí đầu tư công nghệ có thể là một thách thức đáng kể, đặc biệt đối với các doanh nghiệp nhỏ và vừa.
- Sự thay đổi trong yêu cầu và mong đợi của khách hàng: Khách hàng ngày càng đòi hỏi sự linh hoạt, đáp ứng nhanh chóng và dịch vụ tối ưu từ phía các doanh nghiệp logistics. Điều này đòi hỏi các DN phải không ngừng đổi mới và cải tiến quy trình, công nghệ và dịch vụ để đáp ứng yêu cầu của khách hàng.
- Cạnh tranh gay gắt: Ngành logistics Việt Nam đang đối mặt với cạnh tranh mạnh mẽ từ các doanh nghiệp trong và ngoài nước. Để duy trì và tăng cường vị thế, các doanh nghiệp cần liên tục đổi mới và tạo ra giá trị khác biệt để thu hút khách hàng và đối tác.
Trên đây là những chia sẻ, đánh giá về ưu và nhược điểm của Việt Nam trong ngành logistics cũng như cơ hội, thách thức của ngành trong giai đoạn mới. Thực trạng ngành logistics tại Việt Nam cũng được cập nhật với những chuyển biến tích cực mặc dù phải đối mặt với nhiều khó khăn để các DN có cái nhìn tổng quan mà điều chỉnh kế hoạch sản xuất, kinh doanh hợp lý hơn ở từng thời điểm, giai đoạn khác nhau. Liên hệ ngay Hotline bên dưới khi bạn có nhu cầu sử dụng Dịch vụ vận tải hàng đa phương thức giá rẻ tốt nhất.
Thông tin liên hệ Ratraco Solutions
Công ty TNHH Giải Pháp vận tải Ratraco
Địa chỉ: 21Bis Hậu Giang, Phường 4, Tân Bình, TPHCM
Hotline: 0965 131 131
Email: toannguyen@ratracosolutions.com
Website: https://ratracosolutions.com
Facebook: Ratraco Solutions - Railway Logistics
Zalo: http://zalo.me/0965131131
Trụ sở TPHCM:
- Địa chỉ: 21bis Hậu Giang, P.4, Q.Tân Bình, TPHCM
- Điện thoại : 0909 876 247 - 0901 411 247
Bình Dương:
- Địa chỉ: Ga Sóng Thần
- Điện thoại : 0901 411 247 - 0909 876 247
Đồng Nai:
- Địa chỉ: Ga Trảng Bom
- Điện thoại : 0938 790 247 - 0909 876 247
Bình Định:
- Địa chỉ: Ga Diêu Trì
- Điện thoại : 0901 411 247 - 0938 790 247
Đà Nẵng:
- Địa chỉ: Ga Đà Nẵng
- Điện thoại : 0909 199 247 - 0906 354 247
Nghệ An:
- Địa chỉ: Ga Vinh, Nghệ An
- Điện thoại : 0901 100 247 - 0902 486 247
Hà Nội:
- Địa chỉ: 95 - 97 Lê Duẩn, P. Cửa Nam, Q.Hoàn Kiếm, Hà Nội
- Điện thoại : 0902 486 247 - 0901 100 247
Trung Quốc:
- Địa chỉ: Ga Bằng Tường, Quảng Tây, Trung Quốc
- Điện thoại : 0909 949 247
