Kho bãi trong chuỗi cung ứng nội địa là khu vực lưu trữ và bảo quản hàng hóa (nguyên liệu, bán thành phẩm, thành phẩm) nhằm đáp ứng nhu cầu thị trường, giúp điều phối dòng chảy hàng hóa và giảm thiểu chi phí, rủi ro trong quá trình từ sản xuất đến tay người tiêu dùng. Cùng Ratraco Solutions chúng tôi tìm hiểu xem kho bãi và vai trò của nó trong chuỗi cung ứng nội địa như thế nào nhé.
Kho bãi là gì?
Kho bãi (Warehousing) đóng vai trò then chốt trong chuỗi cung ứng nội địa. Chúng không chỉ là nơi lưu trữ hàng hóa mà còn là những trung tâm điều phối quan trọng, giúp tối ưu hóa luồng hàng từ nhà sản xuất đến người tiêu dùng.
Các hoạt động thường gặp trong kho bãi logistics gồm: Nhận hàng – Kiểm tra và lưu trữ – Đóng gói và đóng pallet – Xếp dỡ và xuất hàng – Quản lý tồn kho.
Khái quát chung về Supply chain chuỗi cung ứng nội địa
Supply chain chuỗi cung ứng nội địa với các thành phần và sự khác biệt sau:
Các thành phần của chuỗi cung ứng nội địa
Chuỗi cung ứng nội địa gồm các mắt xích cơ bản:
- Nhà bán lẻ (Retailers): Bán sản phẩm trực tiếp cho người tiêu dùng;
- Nhà cung cấp (Suppliers): Cung cấp nguyên liệu thô, linh kiện, hoặc bán thành phẩm cho các nhà sản xuất;
- Nhà phân phối (Distributors) và kho bãi (Warehouses): Nhận hàng từ nhà sản xuất, lưu trữ và phân phối đến các điểm bán lẻ;
- Nhà sản xuất (Manufacturers): Chế biến nguyên liệu thô thành sản phẩm hoàn thiện;
- Khách hàng (Customers): Người tiêu dùng cuối cùng.
Sự khác biệt so với chuỗi cung ứng toàn cầu
Chuỗi cung ứng nội địa có những đặc điểm riêng biệt so với chuỗi cung ứng toàn cầu (Global Supply chain):
- Thủ tục: Không cần phải xử lý thủ tục hải quan phức tạp, thuế quan, hay các quy định nhập khẩu, giúp giảm thiểu thời gian, chi phí.
- Phạm vi địa lý: Hoạt động trong một quốc gia, không vượt qua biên giới.
- Tính linh hoạt và tốc độ: Do khoảng cách địa lý ngắn hơn, chuỗi cung ứng nội địa có thể phản ứng nhanh với sự thay đổi của thị trường, giúp rút ngắn thời gian giao hàng và tăng cường khả năng thích ứng.
- Rủi ro: Gặp ít rủi ro hơn từ các yếu tố bên ngoài như biến động tiền tệ, bất ổn chính trị ở nước ngoài, hoặc các quy định thương mại quốc tế.
Vai trò kho bãi trong chuỗi cung ứng nội địa
Warehouse đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong chuỗi cung ứng Supply chain, cụ thể:
Lưu trữ và bảo quản hàng hóa
Kho bãi cung cấp không gian để lưu trữ hàng hóa, nguyên vật liệu hoặc thành phẩm. Việc này giúp các doanh nghiệp cân bằng giữa sản xuất và nhu cầu thị trường, đặc biệt khi có sự biến động đột ngột về cung hoặc cầu.
Kho bãi còn đảm bảo hàng hóa được bảo quản đúng tiêu chuẩn, tránh hư hỏng, thất thoát, đặc biệt với các mặt hàng cần điều kiện bảo quản đặc biệt như thực phẩm, hóa chất.
Điều phối và phân phối
Kho bãi hoạt động như một điểm trung chuyển (Hub) trong mạng lưới logistics. Hàng hóa tập kết tại các kho bãi chiến lược, sau đó phân loại, đóng gói và vận chuyển đến các đại lý, nhà bán lẻ hoặc trực tiếp đến khách hàng. Điều này giúp rút ngắn thời gian và quãng đường vận chuyển, giảm chi phí và nâng cao hiệu quả giao hàng.
Tối ưu hóa chi phí
Việc quản lý kho bãi hiệu quả giúp doanh nghiệp tiết kiệm nhiều chi phí:
- Chi phí vận chuyển hàng bằng container: Tập hợp nhiều lô hàng nhỏ thành lô hàng lớn để vận chuyển, giúp giảm cước phí;
- Chi phí tồn kho: Giúp kiểm soát lượng hàng tồn kho, tránh tình trạng thừa hoặc thiếu, từ đó giảm chi phí lưu kho không cần thiết;
- Chi phí sản xuất: Cho phép sản xuất hàng loạt để đạt được hiệu quả kinh tế theo quy mô (Economies of Scale), sau đó lưu trữ trong kho cho đến khi cần.
Nâng cao chất lượng dịch vụ khách hàng
Kho bãi giúp doanh nghiệp đáp ứng nhu cầu của khách hàng một cách nhanh chóng. Đặc biệt trong lĩnh vực thương mại điện tử, các kho bãi Fulfillment (kho bãi thực hiện đơn hàng) được đặt gần các khu vực dân cư lớn giúp rút ngắn thời gian giao hàng, tăng trải nghiệm và sự hài lòng của khách hàng.
Hỗ trợ các hoạt động giá trị gia tăng
Nhiều kho bãi hiện đại cung cấp các dịch vụ bổ sung như đóng gói lại, dán nhãn, kiểm tra chất lượng, hoặc lắp ráp đơn giản. Các hoạt động này giúp tối ưu quy trình, đảm bảo sản phẩm sẵn sàng trước khi đến tay người tiêu dùng cuối cùng.
Phân loại kho bãi và cách quản kho hiệu quả
Có nhiều cách để phân loại kho bãi, dưới đây là một số loại hình phổ biến:
Phân loại kho bãi phổ biến
Phân loại kho theo quyền sở hữu:
- Kho công cộng (Public Warehouse): Thuộc sở hữu của bên thứ ba, cho nhiều doanh nghiệp thuê để lưu trữ và phân phối hàng hóa. Là lựa chọn linh hoạt, tiết kiệm chi phí cho doanh nghiệp vừa và nhỏ.
- Kho tư nhân (Private Warehouse): Thuộc sở hữu và quản lý của một doanh nghiệp duy nhất, phù hợp với các công ty có quy mô lớn, nhu cầu lưu trữ cao và muốn chủ động hoàn toàn trong việc quản lý.
- Kho bảo thuế (Tax-Suspension Warehouse): Nơi lưu trữ hàng hóa đã thông quan nhưng chưa nộp thuế, thường dành cho nguyên vật liệu nhập khẩu để sản xuất hàng hóa xuất khẩu.
Phân loại kho theo chức năng:
- Kho trung chuyển (Cross-Docking): Không có chức năng lưu trữ dài hạn. Hàng hóa được tiếp nhận, phân loại và chuyển ngay đến điểm đích trong thời gian rất ngắn.
- Kho CFS (Container Freight Station): Nơi tập kết, chia tách hàng lẻ (LCL) để đóng chung vào container hoặc dỡ hàng từ container để phân phối.
- Kho ngoại quan (Bonded Warehouse): Nơi lưu trữ hàng nhập khẩu hoặc hàng hóa từ nước ngoài gửi vào Việt Nam để chờ xuất đi nước khác.
- Kho lạnh (Cold Storage): Kho được thiết kế đặc biệt để lưu trữ các mặt hàng yêu cầu kiểm soát nhiệt độ (thực phẩm, dược phẩm, hóa chất…).
Phân loại kho theo loại hình kinh doanh:
Kho TMĐT: Chuyên phục vụ hoạt động TMĐT, gồm các hoạt động như xử lý đơn hàng, đóng gói, dán nhãn và giao hàng.
Làm sao quản lý kho bãi một cách hiệu quả?
Doanh nghiệp cần chú trọng vào việc quản lý hiệu quả gồm:
- Áp dụng công nghệ:
Sử dụng các phần mềm quản lý kho (WMS – Warehouse Management System), mã vạch, RFID để theo dõi, kiểm soát hàng hóa một cách chính xác, tự động hóa quy trình nhập – xuất kho.
- Sắp xếp khoa học:
Bố trí không gian kho hợp lý, áp dụng các nguyên tắc như 5S (Sàng lọc, Sắp xếp, Sạch sẽ, Săn sóc, Sẵn sàng) để tối ưu hóa việc tìm kiếm và di chuyển hàng hóa.
- Thiết lập quy trình chuẩn:
Xây dựng quy trình nhập kho, xuất kho rõ ràng, tuân thủ các nguyên tắc như FIFO (Nhập trước – Xuất trước) hoặc LIFO (Nhập sau – Xuất trước) tùy thuộc vào đặc thù sản phẩm.
- Đào tạo nhân sự:
Đào tạo đội ngũ nhân viên kho về quy trình, công nghệ và các kỹ năng cần thiết để đảm bảo hiệu suất và an toàn lao động.
Tóm lại, kho bãi trong chuỗi cung ứng nội địa đóng vai trò như một trung tâm điều phối, lưu trữ, phân phối hàng hóa,…Và nếu biết cách quản lý Warehouse một cách hiệu quả như Ratraco Solutions chia sẻ ở trên thì Supply chain nội địa sẽ liền mạch, hạn chế tối đa mọi trường hợp bị ngắt quãng hoặc đứt gãy không mong muốn. Nếu thấy bài chia sẻ này hữu ích, hãy chia sẻ giúp chúng tôi để nhiều người cùng hiểu rõ tầm quan trọng của hệ thống kho bãi nhé!
