Rail Yard đóng vai trò như “trung tâm điều phối” và “bãi đỗ” lớn cho các phương tiện đường sắt, đảm bảo mọi hoạt động vận chuyển diễn ra trơn tru…Cùng Ratraco Solutions khám phá xem thuật ngữ Rail Yard là gì? Rail Yard quy định những gì, có vai trò gì? Việc quản lý Rail Yard dựa trên công nghệ nào?,…mọi thắc mắc sẽ được giải đáp ngay sau đây.
Rail Yard là gì?
Rail Yard là gì? Trong xuất nhập khẩu, “Rail Yard” (bãi đường sắt) là khu vực trong hệ thống đường sắt được sử dụng để tập kết, phân loại, bốc dỡ hàng và toa xe, phục vụ cho quá trình vận chuyển hàng hóa bằng đường sắt.
Rail Yard đóng vai trò quan trọng trong quản lý và tối ưu dòng chảy hàng hóa trong vận tải đường sắt, đặc biệt trong các hoạt động xuất nhập khẩu.
Vai trò Rail Yard trong xuất nhập khẩu là gì?
Chức năng, vai trò của Rail Yard trong xuất nhập khẩu phải kể đến:
Phân loại và tập kết hàng hóa
- Phân loại: Các toa xe chở hàng đến Rail Yard được phân loại theo điểm đến, loại hàng, Công ty vận tải, hoặc tình trạng (đã chất hàng hay chưa);
- Tập kết: Sau phân loại, các toa xe có cùng điểm đến hoặc cần được cùng nhau tập kết thành một đoàn tàu hoàn chỉnh.
Xếp dỡ hàng hóa
- Rail Yard là nơi diễn ra các hoạt động xếp dỡ hàng hóa từ toa xe lửa lên các phương tiện vận tải khác như xe tải, container (và ngược lại);
- Các Rail Yard lớn thường trang bị cần cẩu chuyên dụng để nâng hạ cont.
Lưu trữ và trung chuyển
- Lưu trữ: Rail Yard cung cấp không gian lưu trữ các toa xe chở hàng hoặc đầu máy xe lửa khi không hoạt động, chờ được xếp dỡ, hoặc chờ ghép vào đoàn tàu;
- Trung chuyển: Với các lô hàng cần trung chuyển qua nhiều tuyến đường sắt hoặc chuyển đổi giữa các phương thức vận tải, Rail Yard là điểm trung chuyển quan trọng.
Bảo dưỡng và sửa chữa
Một số Rail Yard lớn còn có khu vực riêng cho bảo dưỡng, sửa chữa toa xe và đầu máy xe lửa, đảm bảo chúng luôn hoạt động tốt.
Điểm kết nối trong chuỗi cung ứng
Rail Yard là mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng, đặc biệt là với vận chuyển container đường sắt. Chúng kết nối các KCN, nhà máy, kho bãi với mạng lưới đường sắt quốc gia và quốc tế, tạo điều kiện thuận lợi cho vận chuyển hàng hóa giữa các khu vực địa lý.
Quy định liên quan Rail Yard gồm những gì?
Những quy định liên quan tới Rail Yard là gì? Các quy định đó bao gồm:
Quy định về hạ tầng và tiêu chuẩn kỹ thuật
- Tiêu chuẩn kỹ thuật quốc gia (QCVN, TCVN):
Có các quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về hoạt động đường sắt, đầu máy diesel, toa xe, kiểm định phương tiện, cầu đường sắt,…đảm bảo chất lượng, an toàn.
- Khổ đường sắt:
Việt Nam đang sử dụng khổ đường hẹp 1.000 mm và khổ tiêu chuẩn 1.435 mm. Các dự án đường sắt mới ưu tiên khổ 1.435 mm.
- Điều kiện kinh doanh và nhân sự:
Các tổ chức, doanh nghiệp kinh doanh kết cấu hạ tầng đường sắt hoặc kinh doanh vận tải đường sắt phải có bộ phận an toàn, nhân sự có trình độ chuyên môn phù hợp và kinh nghiệm nhất định.
Quy định về an toàn trong Rail Yard
Các quy định an toàn bao gồm:
Thiết bị bảo hộ cá nhân (PPE):
Người lao động trong Rail Yard bắt buộc mang các thiết bị bảo hộ cá nhân phù hợp như mũ bảo hộ, kính bảo hộ, giày bảo hộ mũi thép, áo phản quang.
Xử lý vật liệu nguy hiểm:
- Rail Yard thường xử lý các vật liệu nguy hiểm (hóa chất, nhiên liệu,…) nên phải có quy trình đào tạo, xử lý an toàn cho công nhân;
- Các quy định về vận chuyển hàng nguy hiểm đường sắt phải được tuân thủ nghiêm ngặt.
An toàn giao thông nội bộ:
- Có quy tắc và quy trình giao thông rõ ràng trong Rail Yard để ngăn chặn tai nạn giữa đầu máy, toa xe, xe tải và các phương tiện khác;
- Kiểm soát tốc độ, tín hiệu và biển báo là bắt buộc.
An toàn cho người đi bộ và phương tiện:
- Ngăn cấm việc cản trở tàu chạy, tùy tiện báo hiệu hoặc sử dụng các thiết bị để dừng tàu;
- Cấm vượt rào, vượt chắn đường ngang, hoặc vượt qua đường ngang khi có tín hiệu cấm;
- Quy định về phạm vi giới hạn bảo đảm an toàn của nền đường sắt, cầu, hầm và các công trình khác.
Phòng chống cháy nổ:
- Các quy định về khoảng cách an toàn giữa công trình, vật liệu dễ cháy với đường sắt;
- Kế hoạch và thiết bị phòng cháy chữa cháy phải được trang bị đầy đủ.
Đào tạo và cấp chứng chỉ:
- Nhân viên phải được đào tạo an toàn và các quy trình vận hành;
- Yêu cầu bằng cấp/chứng chỉ phù hợp từng vị trí;
- Kiểm tra sức khỏe định kỳ cho nhân viên.
Quy tắc “Blue Flag”:
“Blue Flag” (cờ xanh) là tín hiệu có người đang làm việc trên hoặc xung quanh toa xe, và toa xe đó không được di chuyển.
Quy định về kho bãi và trung chuyển (đặc biệt đối với ICD/Cảng cạn)
Với các Rail Yard tích hợp chức năng của Cảng cạn (ICD – Inland Container Depot), các quy định còn mở rộng thêm:
Cơ sở vật chất:
- Kho/bãi phải được phân tách với khu vực xung quanh bằng hàng rào/tường, đáp ứng yêu cầu kiểm tra và giám sát hải quan;
- Yêu cầu về diện tích tối thiểu của kho, bãi, và các cơ sở phụ trợ (như bãi container, kho CFS).
Hệ thống giám sát:
Hệ thống camera giám sát bao phủ toàn bộ khu vực bãi (cổng, cửa, khu vực lưu trữ) 24/7 và phải lưu trữ dữ liệu trong khoảng thời gian nhất định (6 tháng).
Quy trình xuất nhập khẩu:
Các quy định về thủ tục hải quan, kiểm tra hàng hóa và các quy trình liên quan đến xuất nhập khẩu hàng đường sắt.
Các công nghệ mới trong quản lý Rail Yard
Công nghệ mới trong quản lý Rail Yard là gì? Đó là:
Tự động hóa và Robot hóa
- Tàu dồn tự động (Automated Hump Yards): Sử dụng cảm biến, radar và hệ thống điều khiển tự động để kiểm soát tốc độ và hướng đi của toa xe khi dồn qua đồi phân loại;
- Cần cẩu container tự động (Automated Gantry Cranes): Trong các Intermodal Yard, cần cẩu có thể hoạt động tự động hoặc bán tự động, tăng tốc độ xếp dỡ và giảm sai sót.
Hệ thống quản lý bãi (Yard Management System)
- Phần mềm tự động theo dõi vị trí, tình trạng từng toa xe, đầu máy;
- Tối ưu việc sắp xếp, dồn toa giúp giảm thời gian chờ đợi, tăng năng suất;
- Cung cấp dữ liệu thời gian thực cho các quyết định vận hành.
Trí tuệ nhân tạo (AI) và Học máy (Machine Learning)
- Phân tích dữ liệu lớn từ các cảm biến và YMS để dự đoán nhu cầu vận chuyển, tối ưu lịch trình và phát hiện các bất thường;
- Hỗ trợ lập kế hoạch dồn toa, xếp dỡ hiệu quả hơn.
Internet of Things (IoT) và Cảm biến
- Các cảm biến được gắn trên toa xe, đường ray và thiết bị để thu thập dữ liệu nhiệt độ, độ rung, tình trạng cơ khí, vị trí;
- Giúp dự đoán lỗi, tối ưu hóa bảo trì và nâng cao an toàn.
Digital Twin (Bản sao số)
Tạo ra mô hình ảo của Rail Yard, cho phép mô phỏng các hoạt động, thử nghiệm các kịch bản và tối ưu quy trình mà không ảnh hưởng hoạt động thực tế.
Hệ thống định vị chính xác (RTLS)
Sử dụng GPS hoặc các công nghệ định vị khác để theo dõi chính xác vị trí từng toa xe, đầu máy và thiết bị trong Rail Yard.
Rail Yard là gì cũng như vai trò, quy định liên quan, công nghệ mới trong quản lý Rail Yard đã được chuyển tải một cách đầy đủ nhất cho các doanh nghiệp tham khảo. Ngoài ra, Ratraco Solutions hiện là một trong những đơn vị vận chuyển cont khô, cont lạnh đường sắt Nội địa và liên vận Quốc tế chuyên nghiệp, đáng tin cậy, liên hệ ngay với chúng tôi khi có nhu cầu sử dụng dịch vụ nhé!
